Dwars door betoverende landschappen tussen Mannheim en Praag slingert de Duits-Tsjechische Kastelenroute. Deze route is meer dan 60 jaar oud. Eén van de mooiste etappes loopt door de schilderachtige Fränkische Schweiz in Beieren.
Tekst: Carsten Heinke
Met de vogels uit de veren
Vlak voor zes uur ’s morgens is de nacht voorbij. Door het dakraampje van de camper klinkt het geluid van een enthousiast fluitende merel, waardoor de kampeerders op brute wijze van hun bed worden gelicht. Aanvankelijk vervloeken ze deze vreselijke vogel, maar nadat ze een frisse neus hebben gehaald in de bedauwde morgenlucht en het uitzicht pal voor de deur op zich hebben laten inwerken, wordt het de luidruchtige fluiter vergeven en krijgt het dier gelijk: Op zo’n prachtige morgen in het dromerige Püttlachtal mag je je eigenlijk niet verslapen!
Als in een sprookje reiken de hoge rotspunten op deze lentedag omhoog naar de blauwwitte wolkenhemel. Het riviertje Püttlach kabbelt door een bloemenweide, totdat het aan de horizon in het donkere dennenbos verdwijnt. Zelfs de schijnbaar minder grote romantici zijn door dit beeld aangedaan. Vrijwillig draagt iedereen eten, campingtafel en -stoelen en vaatwerk door het natte gras. Want als er dan in de natuur wordt ontbeten, dan ook werkelijk er middenin. Al snel geurt het naar koffie en naar bos, hooi en verse broodjes. De warme bakker is direct om de hoek. Het pittoreske kerkdorp Tüchersfeld is de eerste stop op de route door de Fränkische Schweiz, waarnaar de idyllische camping in het Püttlachtal ook is genoemd.
Carsten Heinke
Steeds de neus achterna
Het is de vraag of dit beeldschone berg- en heuvellandschap in het noorden van Beieren het hoogtepunt van deze reis langs de kastelenroute zal zijn. Vanaf de start in het Expocamp Wertheim in Baden-Württemberg, waar de Duitsland vakantiegangers hun gehuurde, compleet ingerichte camper ophalen, gaat de reis via Heilbronn, Schwäbisch Hall en Rothenburg ob der Tauber, Wolframs-Eschenbach, Neurenberg en Forchheim. Steeds de neus achterna, want navigatieapparatuur ontbreekt. Maar het is – misschien wel toevallig – steeds goed gegaan in de juiste richting.
Protserige, adellijke kastelen, trotse ridderburchten of de stille getuigen ervan, goed verstopt of van verre zichtbaar: Bijna honderd historische bouwwerken en ruïnes staan langs de populaire route die over een afstand van ongeveer 1.200 kilometer de steden Mannheim en Praag met elkaar verbindt. De route werd in het leven geroepen door de Vereniging Duitse Kastelenroute, die in 1954 als toeristisch samenwerkingsverband werd opgericht. In de loop der tijd breidde de route naar het oosten uit. Hij behoort tot de oudste themaroutes van Europa.
Rotspunten en lijsterbessen
Binnen enkele minuten lopen de kampeerders van de camping het kerkdorp Tüchersfeld in, waar hun mond openvalt van verbazing. Midden in het dorpje, steken twee solitair staande rotsen boven dichte boomkronen en daken uit de lucht in. Ze liggen er bij alsof ze bij de verhuizing van een berg per ongeluk zijn vergeten. Het lijkt of de historische bouwwerken, die o.a. bestaan uit vakwerkgebouwen en overblijfselen van twee oeroude ridderburchten, uitwassen zijn van de rotsen. Tegenwoordig is het Museum van de Fränkische Schweiz erin gevestigd.
Inspiratie voor Wagner
Het klaterende riviertje Puttlach wordt nog één keer overgestoken en dan gaat de wandeling verder door het bos richting Gößweinstein, langs de rotsburcht en de bedevaartskerk. Het middeleeuwse complex, dat hoog boven het dorp uittorent, zou de Duitse componist Richard Wagner geïnspireerd hebben voor de sombere Graalburcht in zijn opera Parsifal.
Carsten Heinke
Veel minder geschikt als tafereel voor duistere toneelstukken zijn de in licht gedompelde gemengde bossen, die de wandelaars op weg naar Hühnerloh doorkruisen. Verstopt in het dichte groen ontdekken ze de beroemde Gößweinsteiner lijsterbes (Sorbus pulchra), een endemische, alleen hier voorkomende lijsterbes-soort. Nog zeldzamer is de nauw verwante Hohenesters lijsterbes (Sorbus Hohenesteri), die pas in 1992 werd ontdekt en als de zeldzaamste boomsoort ter wereld wordt beschouwd. Van deze soort staan nog twaalf exemplaren op enkele rotstoppen in het Frankische Seebachdal bij Leutenbach.
Veel burchten…
Niet zo bijzonder, maar wel mooi zijn de wijnbergslakken, die tijdens de wandeling vastbesloten voorrang nemen. Met hun spreekwoordelijke gang inspireren ze de menselijke woudlopers om de traagheid weer voor zich te ontdekken. Nog in een roes van geuren en kleuren van heuvelachtige bloemenweiden, volgt het overweldigende uitzicht op een levend schilderij: In het dal een stadje met een grote rotsformatie in het midden, waar bovenop een klein burcht staat. Alle drie hebben ze dezelfde naam: Pottenstein.
Carsten Heinke
De beroemdste gast van het pittoreske plaatsje was in de 13e eeuw de Heilige Elisabeth von Thüringen. In het Burchtmuseum is een speciale tentoonstelling aan haar gewijd. Waanzinnig spannend wordt het in de vlakbij gelegen Teufelshöhle. Met een begaanbare afstand van 1,5 kilometer, is dit de grootste van de rond 1.000 grotten in de Fränkische Schweiz en ook één van de mooiste van Duitsland. Behalve rondleidingen vinden hier ook concerten en andere evenementen plaats. Uniek in Duitsland is het wetenschappelijk grottenlaboratorium van het druipsteenlabyrint. Mensen met astmatische aandoeningen of huidziektes kunnen zich in het ondergrondse therapiecentrum laten behandelen.
… en veel bieren
Carsten Heinke
De tocht per camper gaat verder. Na korte tussenstops bij de burchten Rabenstein en Rabeneck geniet de groep bij de robuuste weertoren ‘Steinerner Beutel’, het laatste overblijfsel van de Waischfelder Burcht, het fenomenale uitzicht over het dal van de Wiesent en de plaats Wiesenttal. Met een koninklijke begroeting en een heleboel goede biersoorten worden de bezoekers ’s avonds door bierkoningin Katrin in Aufseß in Brauereigasthof Rothenburg ontvangen. Zij ‘heerst’ over een schat, waarmee het Fränkische plaatsje een vermelding in het Guiness Book of Records verdiende: Met vier brouwerijen en 1.300 inwoners, heeft Aufseß de hoogste brouwerijdichtheid ter wereld. Daar moeten er heel wat worden uitgeprobeerd. Gelukkig is de camperplaats direct voor de deur…
Carsten Heinke
Informatie
Bereikbaarheid:
Met de auto is het ongeveer 700 km van Amsterdam naar Bayreuth, via de A3 naar Frankfurt-Nürnberg, afslag Höchstadt-Ost, dan de B 470 naar Forchheim. De B470 (van Rothenburg o. d. Tauber tot Weiden/Oberpfalz) loopt door de Fränkische Schweiz van Forchheim langs Ebermannstadt, Gößweinstein, Pottenstein en Pegnitz.
Met de trein van Amsterdam naar Heilbronn (van daaruit met bus of taxi naar Camperverhuur Expocamp) doe je er met een keer overstappen in Mannheim 5 uur en 46 minuten over, tot Bayreuth met twee keer overstappen in Frankfurt en Nürnberg 7 uur en 26 minuten.
Camping:
Comfortabele campers en caravans in allerlei groottes en uitvoeringen en compleet uitgerust zijn te huur bij Expocamp van ‘Freizeit- und Caravanning Center’ in Wertheim aan de A3. Informatie telefonisch via nummer +49(0)9342/9351 of via www.expocamp.de.
Meer informatie:
Meer informatie, kaartmateriaal of brochures zijn verkrijgbaar bij Verein Die Burgenstraße e. V. in Heilbronn, telefoon +49(0)7131/973501-0, www.burgenstrasse.de.
Informatie over de Fränkische Schweiz bij de Tourismuszentrale Fränkische Schweiz in Ebermannstadt, telefoon +49(0)9191/861054,
