Picasso-tentoonstelling in Keulen
Eind September opent een Picasso-tentoonstelling in Keulen. Het gerennomeerde Museum Ludwig onderzoekt de verschillen van de receptie van de kunstenaar in West- en Oost-Duitsland.
Picasso signeert werken voor leden van de FDJ. Foto: Kunstmuseum Pablo Picasso Münster, Succession Picasso/VG Bild-Kunst, Bonn 2021
Waarmee associëren wij Pablo Picasso? En welke associaties hadden de Duitsers met hem in de naoorlogse jaren, toen hij op het hoogtepunt van zijn roem was? Veel meer dan wij dachten. Dat is de hoofdgedachte achter de Picasso-tentoonstelling in Keulen die herinnert aan een vergeten periode, spanning en productiviteit.
“Dieser Künstler hätte an einer Westdeutschen Hochschule nicht lehren dürfen. (Picasso)”. Ca. 1969-73. Photo: Museum Folkwang Essen. (c) Succession Picasso/VG Bild-Kunst, Bonn 2021.
Het gaat niet alleen om de kunstenaar, maar ook om zijn publiek, dat de kunst van Picasso in het kapitalistische Westen op een geheel andere manier interpreteerde als in het socialistische Oosten. De meningen over Picasso waren verdeeld, maar deze verdeeldheid stimuleerde ook de communicatie. Omdat zijn kunst iedereen aan het denken zette kreeg die ook een grotere betekenis.
Picasso was lid van de Communistische Partij
Picasso diende als boegbeeld en symbool voor beide politieke systemen en voor beide Duitse staten. Hij was lid van de Franse Communistische Partij en steunde de bevrijdingsstrijd en vredesconferenties. Maar hij leefde in het Westen en accepteerde het dat burgerlijke critici hem neerzetten als een apolitiek genie, als “het geheim Picasso”. Maar welke werken werden getoond onder het socialisme, en welke onder het kapitalisme? Hoe werd zijn kunst overgebracht?
Pablo Picasso, “Hoofd van een lezende vrouw” (1953), Foto: Rheinisches Bildarchiv, Cologne. (c) Succession Picasso/VG Bild-Kunst, Bonn 2021
Zag het Westen alleen de kunst, en het Oosten de politiek? En hoe keek de kunstenaar zelf tegen de dingen aan? “Picasso, Gedeeld en Verdeeld” onderzoekt het beeld dat men in de twee Duitslanden kreeg van Picasso’s schilderijen. Tot de hoogtepuntenbehoort ondermeer de Picasso-collectie van Peter en Irene Ludwig. Die is trouwens tot op de dag van vandaag een van de grootste ter wereld. Toen de Ludwigs delen ervan ter beschikking stelden aan de DDR, hebben zij het aantal werken vergroot.
Nieuwe werken voor de Picasso-tentoonstelling in Keulen
Voor de tentoonstelling werden twee nieuwe werken in opdracht gegeven. De door de kunstenaar Eran Schaerf ontworpen architectuur verbindt de tentoongestelde werken zonder hiërarchische structurering. Houten installaties, diagonale scheidingswanden en de kale museummuren wekken de indruk van een bewuste onvolledigheid. Individuele tentoonstellingsstukken blijven aan de ene kant ingebed in hun context. Aan de andere kant blijft ook de manier waarop wij ze ons toe-eigenen evident.
Chargesheimer, zonder titel, “Keulen verwelkomt thuiskomers” (tentoonstelling met Picasso-werken, 1955/56). Foto: Rheinisches Bildarchiv, Köln. Museum Ludwig, Köln 2021
Peter Nestler’s film Picasso in Vallauris werd in januari 2020 opgenomen om Picasso’s muurschildering “Oorlog en Vrede” in de tentoonstelling te laten zien. De film richt zich op Picasso’s productie, maar ook op zijn relaties en politieke connecties. Tegen deze achtergrond kijkt hij ondermeer ook naar de mensen die vandaag in Vallauris wonen.
Informatie over de Picasso-tentoonstelling in Keulen
Tentoonstelling “Picasso, gedeeld en verdeeld – De kunstenaar en zijn beeld in Oost- en West-Duitsland”. Te zien vanaf 25 September 2021 t/m 30 januari 2022, Museum Ludwig in Keulen. Bij de tentoonstelling verschijnt een catalogus in het Duits en Engels. Bovendien: in Münster is er een Picasso-museum.
