Voor Stefan Reisch is de jaarlijkse orchideeëntentoonstelling in het voorjaar het hoogtepunt van het tuin jaar. Hij zorgt niet alleen voor de bloeiende, maar ook voor de vliegende juwelen.
Tekst: Franz Lerchenmüller
Ze stralen in de warmste purperkleuren en schitteren in goudgeel. Ze lijken zo zacht als fluweel en zo kwetsbaar als het fijnste porselein. Ze openen hun snavels, zetten roze sterren op of hangen als een lichtgevende cascade naar beneden: de orchideeën hebben het Palmenhuis van het eiland Mainau weer veroverd en de gegroefde bruine tufstenen wanden en steengrotten zijn een ideale achtergrond voor de zachtrode, bont gevleugelde en fel gevlamde kunstwerken van de natuur.
Foto: Insel Mainau PR
Een man met een zwakte voor orchideeën
Stefan Reisch kijkt het hele jaar uit naar zijn orchideeënshow. Hij heeft er het hele jaar naar toe gewerkt en geprobeerd zijn zevenduizend planten door speciale belichting, temperatuur en vochtigheid zo te sturen, dat tenminste twee tot drieduizend ervan precies op dit moment hun bloemen openen. Dit is de opgave en de grootste kunst van de orchideeëntuinders. “Voor de rest zijn we eigenlijk het hele jaar aan het verpotten”, lacht de blonde man met de vriendelijke groene ogen en ring in het oor. Alleen als de plant een jonge scheut maakt, kan ze ook nieuwe wortels vormen. Dit tijdstip moet worden afgewacht – zevenduizend keer ongeveer…
Foto: Franz Lerchenmüller
Bloeiend kleurenspektakel
In totaal 65 tuinmannen en –vrouwen, helpsters en helpers houden de kassen, parken en borders in orde. Ze gieten, snoeien, planten en graven en zonder hen zou hier niets bloeien. In ieder geval niet in deze gecultiveerde vorm. Ze zorgen ervoor dat in het voorjaar het eiland met een tapijt van tulpen, narcissen en hyacinten is bedekt en in de zomer twintigduizend rozen geuren. Ze veranderen de Italiaanse trappen met zinnia’s, afrikaantjes en mexicaantjes in een bloeiende stroom en ontsteken in de herfst het kleurenspektakel van twaalfduizend dahlia’s. Sommigen van hen wijden zich met hart en ziel aan een speciaal vakgebied, net als Stefan Reisch: “Orchideeën zijn met twintig tot vijfentwintigduizend soorten de grootste plantenfamilie. Behalve de Noordpool is er geen streek, waar ze niet voorkomen. Ze bloeien in alle kleuren en hebben qua verzorging heel verschillende eisen.”
Foto: Franz Lerchenmüller
learning by doing
Na zijn tuinbouwopleiding op Mainau werd de jongeman in 2002 gevraagd de toenmalige orchideeëntuinder te ondersteunen. Het was ‘learning by doing’. Hij vroeg haar heel veel, las vakboeken, voorzag de planten die weinig water nodig hadden met rode draadjes en de eerder dorstige exemplaren met blauwe draadjes. Een gigantische klus bij zevenduizend exemplaren in zeshonderd soorten. En ondanks dat ze bijna het hele jaar in een onopvallende groene tooi in de beide kassen staan of rondhangen, blijven het zijn favorieten: al deze Phalaenopsis, Cattleya, Cymbidium en Dendobrium…
Het vlinderhuis
Al snel werd hem naast de verzorging van de bloeiende ook die van de vliegende juwelen toevertrouwd. Na de koelte van de orchideeënkas, valt de warmte van het vlinderhuis met 26 graden Celsius als een vochtig warme deken over de bezoekers heen. Er stroomt een beekje met dommelende schildpadden op de oevers en hibiscussen, palmen, ficussen, bromelia’s en varens zijn tot een dichte jungle samengegroeid. Daartussen fladderen koningsblauwe morpho’s uit Zuid-Amerika, Afrikaanse parelmoervlinders met zwarte stippen en zitten oranje-zwarte monarchvlinders doodstil op een blad met vleugels die eruit zien als een klein Tiffany lampje… Zo groot als een handpalm zijn de uilen(vlinders), die hun slurven gretig – als cafébezoekers bij hun eerste biertje – in gistende stukjes banaan steken
Foto: Insel Mainau PR
vlinderpoppen
De bonte tropische bevolking kan zichzelf niet in stand houden en moet regelmatig worden aangevuld. Daarom komt er elke week een pakketje van een kweker met nieuwe vlinderpoppen: ‘Azië-mix’, ‘Afrika’, of zelfs ‘World-de Luxe’. Ze bungelen, vastgebonden met draadjes, aan een bamboestengel: de goudgele spinsels van de boomnimf, de ‘Idea leuconoe’ en de groene en bruine van de toekomstige lemoenvlinder, de ‘Papilia demodocus’. Als de zon schijnt fladderen in de kas dertig tot veertig soorten; in totaal ongeveer duizend dieren. Bij een bewolkte hemel geven de meeste vlinders er de voorkeur aan te rusten. Per jaar zijn er honderd tot honderdtwintig soorten te zien. Sommige planten zich voort, afhankelijk van de voedselplanten die aanwezig zijn. De rupsen van de maracujavlinder (Heliconius doris) hebben passiebloemen nodig, wespvlinders een rode regen en morpho’s pronkbonen.
fascinerende gedaanteverwisseling
Als ze de door hen gewenste plant vinden, dan leggen ze daar eieren. Het is later de taak van de tuinman om de door de rupsen kaalgevreten voedselplanten te vervangen. Blijkbaar zal een rups eerder sterven dan niet vertrouwd groen te eten, tenminste meestal. Want het komt zeker voor, dat een bonte exoot met een bezoeker buiten of in een andere kas terechtkomt. Als in de citrusverzameling van een collega ineens een zwerm rupsen van de koninginnenpage voorkomt, dan heeft de relatie tussen de collega’s even een deuk opgelopen. Helaas komen de poppen meestal ’s morgens vroeg uit, voordat er bezoekers zijn. “Dat is jammer”, zegt Reisch, “want het fantastische van vlinders is nu juist deze gedaanteverwisseling. Hoe uit een rups een compleet ander dier ontstaat en er behalve een klein beetje vocht niets van overblijft, dat is eigenlijk heel fascinerend.”
Foto: Frank Lerchenmüller
Na het werk, ’s avonds thuis, gunt de jonge man, die de hele dag tussen de bloemen van vrouwenschoentje, zebravlinders en oleanderpijlstaarten heeft doorgebracht, zich vast wel compleet andere bezigheden: waarschijnlijk sleutelt hij aan automotoren, zet zijn versterker nog wat harder, of gaat voetbalkijken? “Thuis”, legt Reisch uit, en grijnst daarbij als een grote jongen, “thuis heb ik tweehonderd potplanten staan. En een reuze perk met snijbloemen.”
Info
Gedurende het hele jaar worden er op Mainau wisselende evenementen en cursussen georganiseerd: Bloemschikken, macrofotografie, feng-shui- en wichelroede-workshops, rozenstage, Bodenmeer Klederdrachtfeest en de oogstfeesttentoonstelling. Hoogtepunten zijn het eilandfeest en het kasteelfeest.
Mainau GmbH
78465 Insel Mainau
Telefoon +49(0)7531/3030
Overnachtingstip:
In een prachtig historisch gebouw in de levendige binnenstad van Konstanz gevestigd, ligt het Hotel Barbarossa,
dat zichzelf ziet als ‘rustplaats voor romantische tijdreizigers’. De prijs voor een tweepersoonskamer is vanaf € 120.
Hotel Barbarossa
Obermarkt 8-12
78462 Konstanz
Telefoon +49(0)7531/128990
Meer informatie over vakantie rondom de Bodensee vind je hier, meer accomodatie tips hier.
