De mooiste tuinen van Duitsland

De tuinen en parken in Duitsland behoren tot de meest onderschatte bezienswaardigheden van het land. En dat, terwijl de tuinbouwkunst overal aanwezig is. Deze is te zien in de vorm van barokke kasteelparken en botanische tuinen met veelzijdige vegetatie.

Daarbij komen nog de terreinen van de Bundesgartenschauen, de tuinbouwshows die in samenwerking met de Deutsche Bundesgartenschau Gesellschaft alle twee jaar in een bepaalde stad of regio worden georganiseerd en tot doel hebben blijvende parken en groenstroken in urbane gebieden te creëren.

Tekst: Ralf Johnen

Foto: Ralf Johnen

Barokke pracht: de kasteeltuin Schwetzingen

Voor veel Duitsers was Baden-Württemberg lange tijd een soort doorrijland op weg naar het zuiden. Dat verandert razendsnel sinds steeds meer Duitsers vakantie in eigen land doorbrengen. Bij de prachtige residentiekastelen liggen enkele van de mooiste parken van Duitsland. In Schwetzingen bijvoorbeeld, vind je een kasteeltuin die tot de mooiste van het land behoort. Keurvorst Carl Phillip liet het residentieslot bouwen.

Foto: Ralf Johnen

Hij legde in die tijd veel waarde aan exotische gewassen, wat o.a. in een hele mooie orangerie terug te zien is. Het complex combineert de geometrische elementen van de baroktuin met het natuurlijke landschap. De stijl was in eerste instantie Frans georiënteerd, voordat deze in een Engelse tuin omsloeg. Zo is de kasteeltuin Schwetzingen een tuin die niet alleen als tussenstop, maar ook als bestemming op zich een reis waard is.

Foto: Ralf Johnen

Moderne elegantie: Het Bundesgartenschau-terrein Koblenz

Koblenz heeft een ideale ligging op het punt waar de Moezel en Rijn samenkomen. Wie in de stad is kijkt uit op de stijle hellingen van het Midden-Rijndal. Toch gold Koblenz als ingeslapen, tot in 2011 de Bundesgartenschau in de stad kwam. Sindsdien is de stad letterlijk en figuurlijk opgebloeid. Vlak bij de machtige vesting Ehrenbreitbach bevindt zich een veelzijdig park met een rijke vegetatie.

Foto: Sabrina Schlich/Pixabay

Eén van de architectonische hoogtepunten is het uitzichtplatform Rhein-Mosel-Blick. Bovenop heb je een uitzicht over het landschap van de Deutsche Eck in Rijnland-Palts, waar de beide rivieren Rijn en Moezel als één rivier verder stromen. Bijna geen enkele bezoeker laat zich een tochtje met de kabelbaan ontgaan, die sinds 2011 vanaf het terrein van de Bundesgartenschau naar de Rijnoever vlakbij de binnenstad zweeft.

Foto: Ralf Johnen

Botanische veelzijdigheid: De Flora in Keulen

Heel anders ziet het er uit bij de Flora in Keulen. De hortus botanicus werd in 1864 in het noorden van de stad aangelegd, nadat de oude botanische tuin plaats moest maken voor het centraal station. Er ontstond een park van meer dan elf hectaren met veel opvallende elementen. Bij de hoofdingang valt het geometrische bloemperk op, met in het midden een fontein dat de nodige aandacht trekt. Daarachter ligt de Flora met een feestzaal, waarin heel wat bruisende bals zijn gehouden.

Foto: Ralf Johnen

Verder vind je er een kas, Europa’s noordelijkste palmenallee en bloembedden met tulpen en andere bloeiende planten, wat de bezoekers een gevoel van geluk bezorgt. Veel mensen uit Keulen zoeken de botanische tuin overigens ook op om een kleine snack te nuttigen in de Biergarten Dank Augusta, en van het ongestoorde uitzicht over het park te genieten.

Foto: Ralf Johnen

Een eiland vol bloemen: Eiland Mainau

Een heel eiland als één grote botanische tuin? Zo kun je het in de Bodensee gelegen eiland Mainau, dat ook als ‘Blumeninsel’ (bloemeneiland) bekend staat, beschrijven. Dankzij het milde klimaat gedijen hier allerlei planten, bloemen en bomen, die je in andere Duitse tuinen vrijwel niet tegenkomt. Op het eiland Mainau kun je in een Italiaanse rozentuin wegdromen, door het arboretum wandelen of een dahliatuin met al zijn bonte kleuren bewonderen.

Foto: Ralf Johnen

In een kas staan diverse palmensoorten te pronken en in een oevertuin laat een bloemenklok zien hoe laat het is, terwijl een historische citruscollectie aan een orangerie doet denken. Kortom: Het bloemeneiland Mainau kan met elke kasteeltuin concurreren.

Foto: Kie Ker/Pixabay

Fantastisch park zonder geometrische vormen: De Wörlitzer tuinen in het tuinenrijk Dessau-Wörlitz

Het tuinenrijk Dessau-Wörlitz is een landschapspark in XL-formaat. Het 142 vierkante kilometer grote cultuurlandschap hoort bij Saksen-Anhalt en heeft sinds 2000 de status van Wereldcultuurerfgoed. In het biosfeerreservaat Midden-Elbe grenst het park aan de rivier. Leopold III Friedrich Franz von Anhalt-Dessau liet het park in de tweede helft van de 18^e eeuw aanleggen. Als vorst uit de tijd van de Verlichting hield hij niet van baroktuinen.

Foto: Seaq68/Pixabay

Daarom werd het tuinenrijk eerder naar Engels voorbeeld ontworpen. Alleen al door de enorme omvang neemt het een bijzondere plaats in onder de Duitse tuinen. Tot het park behoren verschillende kastelen, kerken en ander historische gebouwen. Het bekendst is het Wörlitzer complex, dat grotendeels tussen 1769 en 1773 is ontstaan. Voor de mooiste tuinen van Duitsland was het concept van de verlichting in de toenmalige tijd helemaal nieuw. De Wörlitzer complexen gaven niet langer uitdrukking aan gevoelens, maar de vegetatie en andere decoratieve elementen moesten eerder een nuttige functie uitoefenen. Voortaan stond de mens in het middelpunt.