In Duitsland opgegroeid en nu verhuisd naar het buitenland? In dit geval zul je zeker enkele vertrouwde producten en tradities missen. Het Duitsland magazine stelt in verschillende artikelen zulke typisch Duitse zaken voor.
Afbeeldingen: Tempo World/Essity
tekst Ralf Johnen
Iedereen is wel eens verkouden. We moeten altijd wel eens iets opwissen. En als je om wat voor reden dan ook een traantje moet wegpinken, heb je het nodig: een papieren zakdoek. Wie in Duitsland is opgegroeid, kent hiervoor een vast begrip: het ‘Tempo Taschentuch’ (Tempo zakdoekje). Een merk, dat zo sterk is, dat het het synoniem voor de papieren wegwerpzakdoek is geworden, die ook door andere bedrijven wordt geproduceerd. “Heb je een Tempo nodig?” hoor je in Duitsland minstens zo vaak als de vraag “Heb je een zakdoek nodig?”
Scheurt niet en is huidvriendelijk
Het fenomeen dat een merknaam een soortnaam wordt, heet ‘merkverwatering’. Voordat het daartoe komt, moet er aan enkele voorwaarden worden voldaan. In het geval van een zakdoek is het natuurlijk belangrijk, dat ie niet scheurt. Daarvoor garant staan de vier lagen celstof. Niet veel minder belangrijk is de huidvriendelijkheid. Wie heel erg verkouden is of aan allergieën lijdt, krijgt het anders heel zwaar te verduren. Omdat de meesten van ons wel eens slordig zijn, moet de zakdoek ook onder extreme omstandigheden niet oplossen, vooral niet in de wasmachine. Daarnaast moet hij makkelijk meegenomen kunnen worden, snel voor het grijpen en bijzonder hygiënisch zijn, waarvoor de hersluitbare verpakking zorgt. Andere argumenten voor de koop zijn uiteraard een goede prijs en een aansprekende verpakking.
Het Tempo zakdoekje is op de markt sinds 1929
Tempo vervult al deze voorwaarden zo goed, dat het als product al sinds 1929 een stevige positie op de markt inneemt. In dit jaar hebben de broers Emil en Karl Rosenfelder uit Bamberg een patent aangemeld. De naam ‘Tempo’ kozen de papierfabrikanten, omdat dit in de tijdgeest van de twintiger jaren paste.
Deze periode werd gevolgd door het vreselijkste hoofdstuk van de Duitse geschiedenis. De familie Rosenfelder was joods. Met veel geluk konden Emil en Karl in 1933 kort voor de geplande vastnamen voor de nationaalsocialisten vluchten. Hun bedrijf ging onder merkwaardige omstandigheden over in handen van Gustav Schickedanz, de oprichter van het postorderbedrijf Quelle. Het product werd steeds populairder: Toen in 1939 de Tweede Wereldoorlog uitbrak, was al een productieomvang van 400 miljoen bereikt. In 1951 werd aan de erfgenamen van de broers Rosenfelder als schadeloosstelling een bedrag van meerdere miljoenen D-mark uitbetaald.
Amerikaanse overname
Het voortdurende succes van de Tempo zakdoeken voerde uiteindelijk in 1986 tot de verkoop aan het Amerikaanse concern Procter & Gamble. In 2007 kwam het merk in handen van het Zweedse bedrijf Essity, dat in de productie van hygiënepapier is gespecialiseerd. Onder de vleugels van dit bedrijf leeft de Tempo zakdoek voort.
Dat is geen sinecure, want wie ooit in de VS of andere landen was, kon zich verbazen over de minderwaardige afgeleiden van dit praktische product. In Duitsland daarentegen kunnen we ons bij een hevige verkoudheid over een relatief vriendelijke behandeling van ons reukorgaan verheugen. Ook hoeven we geen papiersnippers uit de wasmachine te verwijderen. Het zijn allemaal gegronde redenen, die er ondanks ettelijke kopieerpogingen voor zorgen, dat het marktaandeel van de Tempo zakdoek nog steeds op 35,5 procent staat.
