Street art walking tour in Ehrenfeld: Het hippe Keulen

Keulen is een creatieve stad, dat is duidelijk. Het middelpunt van de hippe uitvoerders, kunstenaars en dromers is de wijk Ehrenfeld in het westen van de stad. Talloze muren van huizen zijn versierd met enorme muurschilderingen. Het best bekijk je de graffiti’s tijdens een wandeling door de wijk. Wij laten jullie bij een street art walking tour in Ehrenfeld zien, waar je de kleurrijkste straatschilderingen vindt.

Tekst: Marie Tysiak

Wie al eens op het station Ehrenfeld in het westen van Keulen is in- of overgestapt, weet: Deze wijk heeft kleur. In het station wordt je al geconfronteerd met bonte en creatieve graffiti’s. Het is echter de moeite waard ook eens de kleine zijstraatjes in te lopen, die zijn omringd door oude afgetakelde gebouwen en in de verte doet denken aan het Northern Quarter van Manchester. Als je weet waar je moet zijn, vind je in Ehrenfeld graffiti-kunst van bekende street-art-kunstenaars.

Foto: Marie Tysiak

Dik ingepakt op de street art walking tour in Ehrenfeld

De thermobeker is gevuld met geurende koffie, de voeten zijn in een paar wollen sokken en winterboots gestoken. Ik ben dus optimaal voorbereid om van deze ijskoude zaterdag in januari een kleurrijk evenement te maken! Want, voor een Street art Walking Tour door Keulen-Ehrenfeld heb je niets anders nodig dan een beetje zin in lopen en anderhalf tot twee uur tijd, of wie dat wil nog meer. Graffiti’s zijn er werkelijk genoeg, letterlijk op elke hoek van de straat. Online worden er verschillende routes voorgesteld (zie beneden).

Mr. Trash: ‘Fallen angels’ (Hackländerstraße 2)

Ik heb voor deze tour gekozen, maar wil hem echter lopen, zoals het mij uitkomt en sta daarom nu voor het eerste kunstwerk op de hoek Hackländerstraße/Marienstraße niet ver van station Noord. Boven de onbelangrijke kruising aan het gele hoekhuis hangt het kunstwerk ‘Fallen Angels’ van de Keulse graffiti-kunstenaar Chris Böhmer, in de scene beter bekend als ‘Mr. Trash’. Je ziet een man en een vrouw met papieren zakken over hun hoofden, die rug aan rug op hun mobieltje staren. Amors pijlen steken onopvallend in het hemd van de man, de liefdesengel zelf licht uitgeput op een rand van de huizen, wat de titel van het kunstwerk al doet vermoeden.

Foto: Marie Tysiak

Wat dit beeld ons wil zeggen? In ieder geval schreeuwt het uit: “Hoofd omhoog, handen weg van je mobieltje, anders mis je misschien de kans van je leven!” Ik voel me betrapt – want ik schrik ook steeds weer van mijn beeldschermtijden sinds ik een nieuw apparaat heb, dat dat aangeeft. Of dit al dan niet met corona te maken heeft? Anderen herkennen misschien het verlies van spirituele machten in deze street art of kritiek aan internet in het algemeen – daar is het kunst voor. In ieder geval is het geen toeval. Beneden in het gebouw bevindt zich ‘Lokal K’, een trefpunt van de Keulse Wikipedia-community. Christian Böhmer heeft dit werk in 2015 op de muur van de Hackländstraße 2 aangebracht.

Herakut: ‘Ohne dich würde ich mich nicht trauen‘ (Venloer Straße 429)

De tour gaat verder. Door rustige zijstraten loop ik in de Marienstraße – evenwijdig aan de Hauptstraße – voorbij aan vervallen bakstenen huizen. Sinds meer dan een eeuw weerstaan deze de druk van dure nieuwbouw. Anti-kapitalistische spreuken zijn op de ramen geplakt. Bij de Lessingstraße ga ik toch de hoek om en ben een paar stappen verderop in de drukke Venloer Straße. Aan de overkant valt mijn oog in het Leo-Amman-Park meteen op een paar kunstwerken. Twee daarvan moet je bij een Street art Walking Tour in Ehrenfeld beslist iets beter bekijken.

Foto: Marie Tysiak

Als je door de poort het kleine park inloopt, prijkt aan de linker kant op de muur een meisje met een hond op haar arm. Het is een gigantische graffiti. ‘Ohne dich würde ich mich nicht trauen’ (zonder jou zou ik niet durven) is een van de eerste kunstwerken, die in het kader van het City Leaks Festival für Urbane Kunst 2011 in Keulen de stad verrijkt. Sindsdien vindt het festival om de twee jaar plaats en versiert Keulen steeds weer met nieuwe werken. Hotspot: Ehrenfeld natuurlijk. Deze graffiti is geschilderd door het kunstenaarsduo ‘Herakut’, dat tot de bekendste street-art-kunstenaars van Duitsland behoort. De werken van Jasmin Siddiqui en Falk Lehmann, die vaak op groot formaat worden uitgevoerd, bevinden zich in steden in de hele wereld.

De stijl is duidelijk herkenbaar. Vaak, ook bij dit werk, zijn mensen dramatisch geënsceneerd met grote en melancholieke ogen. Niet zelden zijn dieren en een poëtische spreuk onderdeel van de muurschildering. Zo houdt ook hier het meisje met grote donkere ogen een hond in babykleding vast en daarnaast staat de titel van het werk geschreven. “Ohne dich würde ich micht nicht trauen”. Helaas heeft iemand met een nieuwe graffiti de voeten en benen van het meisje overgeschilderd. Ook dat hoort bij street art – het verandert. Maar ik vind het wel een beetje respectloos bij zo’n mooi kunstwerk. Wat het meisje nu wel durft? Ik krijg het een beetje koud en laat het beeld achter me.

L.E.T.: ’Kleine recalcitrante jongen’ (Leo-Amann-Park)

Maar voordat ik het mooie café aan de overkant naar binnen schiet om een nieuwe voorraad verwarmende koffie in te slaan, ontdek ik mijn lievelingsbeeld van deze dag. Op de buitenmuur van het park kijkt een kleine zwarte jongen fronzend op me neer. Op zijn trui kun je als je beter kijkt lezen wat er staat: “I will never say what you want to hear”. Het beeld, dat is ontstaan met sjablonen, die van tevoren secuur werden uitgesneden en vervolgens laag voor laag werden opgedragen, fascineert vanaf het eerste ogenblik. Tegenwoordig zorgt een groene wand voor een dramatische achtergrond. Die was echter in 2012 niet in het oorspronkelijke werk van de Düsseldorfer kunstenaar ‘Les Enfants Terribles’ (L.E.T.) aangebracht. De boodschap van het kunstwerk is door de huidige rassisme-discussies actueler dan ooit.

Foto: Marie Tysiak

Nu gun ik me eerst in het hippe café Rotkehlchen een grote latte macchiato met een heerlijk stuk vers gebakken bananenbrood. De korte wachttijd in de verwarmde winkel stoort me niet. Nu ben ik weer op temperatuur en gesterkt op weg naar het station. Hier zijn er ook nog een paar mooie werken, die ik graag op mijn Street art Walking Tour in Ehrenfeld wil bekijken.

ROA: ‘Hangende haas’ (Senefelder Straße 4-6)

Toegegeven, het volgende werk is niets voor mensen met zwakke zenuwen. Slechts een klein stukje weg van de Venloer Straße, direct tegenover een mooie galerie, hangt een reusachtige haas aan de huismuur. Gevild. De graffiti van de Belgische kunstenaar ROA is eveneens in 2011 in het kader van het eerste City Leaks Festival ontstaan. In de galerie aan de overkant spelen twee mannen in alle rust een potje schaak. Het beeld van de gevilde haas, die me aan de schaduwzijde van de vleesindustrie doet denken, begeleidt me nog een paar straten.

Foto: Marie Tysiak

Rondom het station worden de thema’s niet minder aangrijpend – eerder het tegenovergestelde. Maar ook dat is de bedoeling van street art – de aandacht vestigen op maatschappelijke misstanden en de straat een stem geven. Achter het station Ehrenfeld, waar honderden fietsen staan, wordt een van deze stemmen van de straat herdacht.

Captain: Edelweißpiraten (Schönsteinstraße 1a)

Ik loop door de bont beschilderde tunnel onder het spoor door en sla af naar de Heliosstraße. Direct aan de rechterkant, tegenover de vuurtoren, springen drie opvallende kunstwerken op de muur in het oog – de één nog kleurrijker dan de andere. Twee meisjes maken grijnzend selfies voor de bonte achtergrond. Het meest onder de indruk ben ik van het werk van Alexander Iskov, die deel uitmaakt van het collectief Guapo Sapo. In het kader van het City Leaks Festival 2017 schilderde de kunstenaar uit Hannover het kunstwerk met een kwast op de muur, met als enige hulpmiddelen een lineaal en een streep-sjabloon. Zijn op deze wijze geschapen tempel is echt te gek.

Foto: Marie Tysiak

Nu moet je hier een beslissing nemen. Aan het eind van de straat is het ‘Matriarchy’, een spannend niet eenvoudig te begrijpen, maar indrukwekkende mural te zien. Als je echter de Venloer Straße verder afloopt, stuit op een serie kunstwerken en kan naar de kunstwerken in het Belgische Viertel verdergaan.

Ik heb op dit moment genoeg gehad. Het wordt koud en het begint dadelijk te regenen. Voor mij zit het er voor vandaag op, maar ik verheug me al op de volgende sombere zaterdag als ik de rest van de tour afmaak en me door de street art in Ehrenfeld laat verrassen! Misschien ga ik ook bij het volgende City Leaks Festival persoonlijk een kijkje nemen, als de grote street-art-kunstenaars deze stad en Ehrenfeld weer een stuk kleurrijker maken.

Foto: Marie Tysiak

Informatie over deze street art walking tour in Ehrenfeld

Er zijn verschillende routes voor een street art walking tour in Ehrenfeld. Kijk bijvoorbeeld naar de website van de stad Keulen, de website ‘Rausgegangen’ of naar ‘Mit Vergnügen Köln‘. De routes kun je allemaal zelf lopen.

Ook kun je onder normale omstandigheden aan een Free Walking Street-art-Tour door Ehrenfeld onder begeleiding van een gids deelnemen.

Meer informatie over reizen naar Keulen op de website van Köln Tourismus.