De favoriete gerechten van toeristen in Duitsland
Het is misschien wat verrassend, maar ‘Sauerkraut’ (zuurkool) behoort niet tot de favoriete gerechten van toeristen in Duitsland. Dat werd vastgesteld aan de hand van het aantal hashtags dat in Instagram werd vergeven. #Sauerkraut kwam niet zo vaak voor. Maar de volgende gerechten schijnen werkelijk funky genoeg te zijn voor Instagram.
Plaats 10: Spanferkel – speenvarken
Hier laten we de foto maar achterwege, want we willen niet direct afschrikwekkend overkomen. Want een speenvarken, een jong varken, wordt meestal geheel gegrild en ook zo opgediend. Het vlees van een speenvarken geldt als bijzonder mals, licht van kleur en mild van smaak. In tijden waarin veganisme een steeds grotere betekenis krijgt, is deze hashtag eerder storend.
Plaats 9: Sauerbraten – gemarineerd, gestoofd rundvlees
Vroeger werd op zondag bij oma altijd Sauerbraten geserveerd. Zo gaat in ieder geval een door veel Duitsers verteld verhaal. Sauerbraten is een vrij arbeidsintensief gerecht dat bepaald niet in de categorie van de snelle keuken thuishoort. Een stuk vlees moet dagenlang in een marinade van azijn, kruiden en andere ingrediënten trekken en wordt op die manier als het ware vooraf behandeld.
Sauerbraten is in meerdere regionale varianten bekend zoals de Rheinische en de Badische, om maar een paar te noemen. De Rheinische variant bestaat uit paardenvlees en de Badische met rundvlees. Meestal eet je er klosen.
Plaats 8: Kartoffelsuppe – aardappelsoep
Ojee. Iedere streek en vaak ook iedere familie heeft een eigen aardappelsoeprecept. Bij sommigen is de soep helder, bij anderen is het een dikke soep. Dan weer met spek en uien of met worstjes. Als je dus Kartoffelsuppe in een restaurant bestelt, kan je er niet zeker van zijn wat je precies voorgeschoteld krijgt. Eén ding is zeker: het zal smaken. Vooral op koude dagen is het een heerlijk soepje, waar je het weer warm van krijgt. Genoeg voor plaats acht op de lijst van favoriete gerechten van toeristen in Duitsland.
Plaats 7: Leberkäs/Fleischkäse – leverkaas
Oorspronkelijk betekent Leberkäs ‘resten in een bak’, wat de samenstelling van het product passend beschrijft. De beschrijving ‘Leberkäse’ is eigenlijk verwarrend omdat er oorspronkelijk geen enkel verband met het orgaan lever bestond, zoals dat ook tegenwoordig nog niet het geval is bij de Beierse Leberkäs. Het begrip bestaat uit een samenvoeging van de woorden ‘Leber’ en ‘Käse’. Leber is terug te voeren naar het oorspronkelijk uit het oude Hoogduitse afkomstige ‘Laiba’ dat niets anders als ‘rest’ betekent. Käse is dialect voor ‘bak of kast’.
Maar wat zit er nou precies in Leberkäse? Eigenlijk hetzelfde wat je ook in boterhamworst vindt: mager varkensvlees, spek en fijn gemalen ijs. Soms komt er ook rundvlees bij. De ingrediënten worden klein gesneden en vermengd. Typische kruiden zijn pekelzout, peper, foelie, koriander en gember. Het lekkerst smaakt Fleischkäse op een broodje en met zoete mosterd.
Plaats 6: Ook een van de favoriete gerechten van toeristen: Kassler
Schijnbaar was casselerrib in de 19e eeuw een uitvinding van een Berlijnse vleesmeester die Cassel heette. Misschien komt het begrip ook van het Franse ‘casserolle’. Maar is het belangrijk om te weten waar de naam vandaan komt? We willen liever weten wat casselerrib precies is. Het is een ribstuk van de varkensnek, de -schouder of de -buik. Om het vlees te pekelen gebruik je behalve kookzout ook kaliumnitraat, om het vlees mooi rood te kleuren.
Casselerrib is een bestanddeel van veel stampotten, vooral koolgerechten. Je kunt het echter ook braden, koken of in de oven bakken. Doordat het vlees is gepekeld en gerookt is de gaartijd relatief kort. Veel mensen eten het samen met knolraap, boerenkool, zuurkool of gekookte aardappelen. Ook dient het koud als boterhambeleg.
Plaats 5: Schweinebraten – gebraden varkensvlees
Gebraden varkensvlees behoort tot de traditionele Beierse keuken en is ook een typisch zondags gerecht. Je kruidt het al naar gelang welk recept je toepast met kummel, koriander, majoraan en knoflook. Het smoren gebeurt vaak met diverse groentesoorten als wortels, selderij, peterseliewortel en uien.
Voor de krokante variant smoor je het vlees in de oven, totdat het zwoerd knapperig is. De voor de Beierse versie typische saus krijg je door vleesbouillon en donker bier toe te voegen. Je serveert het varkensvlees warm, meestal met koolsalade en semmel- of aardappelknoedels, koud met vers geraspte mierikswortel en brood.
Plaats 4: Käsespätzle – kaasspätzle
Eindelijk ook eens een vegetarisch gerecht dat typisch is voor de regio’s Schwaben en Allgäu. Bij de Käsespätzle leg je Spätzle en geraspte harde kaas afwisselend laag voor laag over elkaar. Bovenop komen gebakken uien. Om de spätzle en kaas niet af te laten koelen en de kaas te laten smelten, schuif je de schotel na elke laag in de hete oven.
In het Baden-Württembergse gedeelte van Schwaben bereiden ze Käsespätzle traditioneel met bergkaas en/of emmentaler. Op die manier krijgt een van de lievelingsgerechten van toeristen in Duitsland nog eens een ander tintje. Een uitstekende bijlage bij de kaasspätzle is een frisse sla.
Plaats 3 op de lijst van de favoriete gerechten van toeristen: Rollades
Runderrollade is een traditioneel gewikkeld vleesgerecht. Met augurk en spek belegd en opgerold. Hierna worden de rollades gebrideerd, d.w.z. met keukengaren samengebonden en – nadat ze kort zijn aangebraden – gesmoord. Daardoor ontstaat de typische smaak en een kruidige saus.
Variaties op de runderrollade ontstaan door andere vullingen, bijvoorbeeld kun je er nog tartaar aan toevoegen. In plaats van spek en augurk kunnen ook vullingen met rijst en groente of, zoals ze dat in Schwaben doen, een hardgekookt ei met spek, mosterd en augurk in het vlees gerold worden.
Een gebruikelijk bijlage is rode kool, soms ook zuurkool en – afhankelijk van de regio – gekookte aardappelen, aardappelpuree, spätzle of klosen. Ook rollades zijn een typisch gerecht voor de zondag.
Plaats 2: Kartoffelsalat – aardappelsalade
Geen feest zonder aardappelsalade. Deze klassieker hoort bij de Duitse keuken als mosterd op de worst. Aardappelsalade maak je met gekookte aardappelen en de recepten zijn waarschijnlijk in elke familie weer anders. De verschillen ontstaan al meteen met een toebereiding met of zonder mayonaise. Het is belangrijk dat je vastkokende aardappelen gebruikt, zodat de aardappelen bij het mengen van de salade niet in kruim uit elkaar vallen en dat gebeurt niet bij vastkokende soorten.
Vooral bij de Noord-Duitse variant van de aardappelsalade met mayonaise worden de aardappelen vaak al een dag van te voren gekookt, zodat ze vaster en beter verwerkt kunnen worden.
In Zuid-Duitsland echter vermengen ze de in stukjes gesneden aardappelen met vleesbouillon, azijn, olie, zout, peper en mosterd. Bovendien kun je de salade aanvullen met klein gesneden ui, uitgebakken spekblokjes, knoflook en stukjes augurk. Vaak vermengen koks de nog warme aardappelen met de ingrediënten. De zo toebereide salade eet je warm of koud.
Ach ja, in veel familie is het gebruik om tijdens Oud & Nieuw aardappelsalade met braadworst, bokworst of Weense worstjes te eten.
Plaats 1: Spätzle
Een vegetarisch gerecht op de eerste plaats. De oorsprong of eigenlijk de letterlijke herkomst van de spätzle is omstreden en werd tot op de dag van vandaag niet eenduidig vastgesteld. De eerste officiële vermelding stamt weliswaar uit 1725, maar de geschiedenis van de ‘Schwäbische deegwaren’ is wellicht veel ouder. Spätzle werd in ieder geval tot een van de basisgerechten van de oorspronkelijke Schwäbische keuken gerekend. Een eeuwenlange oude traditie van het ‘nationale gerecht’ bewijzen middeleeuwse uitbeeldingen, waarop de Schwaben met een spätzleplankje zijn weergegeven.
Omdat spätzle voedzaam, gemakkelijk toe te bereiden en veelzijdig inzetbaar is, waren ze vroeger bestanddeel van het dagelijkse eten van arme mensen. En daar waren er veel van in Schwaben.
Recept voor een van de favoriete gerechten van toeristen: Spätzle
De basis-ingrediënten van spätzle zijn meel (vroeger was dat spelt), eieren, zout en water. In de talrijke kookboeken vind je echter deels verschillende opgaven van soort en hoeveelheid meel, net als het aantal eieren. Ook de toevoeging van geraspte nootmuskaat is vaak in recepten te vinden. Eén van de basisrecepten adviseert 1 ei per 100 gr. meel, een flink snuf zout en zoveel water, totdat een strijkbaar niet al te vloeibaar deeg ontstaat. Bij 500 gr. meel en 5 eieren heb je ca. 200 ml. Water en 2 tl. zout nodig. Door toevoeging van tarwegries kun je de consistentie van de spätzle beïnvloeden, zodat ze wat vaster wordt. Als je in plaats van leidingwater koolzuurhoudend mineraalwater gebruikt, krijg je weke spätzle.
Spätzle wordt zowel als bijgerecht voor vleesgerechten zoals wild, smoor- of Sauerbraten met saus opgediend, maar kan ook als hoofdgerecht gegeten worden, bijvoorbeeld als käsespätzle met gebakken uien en verse bieslook. Verder vind je op veel menukaarten geraffineerde afgeleiden zoals walnoot-, daslook-, lever- of spinaziespätzle.