Zodra het warm genoeg is, komt het leven buiten op gang. Dan is er in Freiburg heel wat te doen met volop zon, water, wijn en de bergen van het Zwarte Woud.
Tekst Kornelia Stinn
Als voor de poorten van Zwitserland op de hoogvlakten van de Kandel en de Schauinsland de laatste sneeuwresten nog in de zon glinsteren, staan beneden in de Zwarte Woud metropool Freiburg de oleanders op de stoep van de Kaiser Joseph- Straße. De kleurige trossen bloemen van de blauwe regen groeien in de Herrengasse, een oud en romantisch steegje, van wand tot wand. Dat is het moment waarop de zonaanbidders allemaal naar buiten gaan. En ze komen hier volop aan hun trekken als de “grote woonkamer” in de buitenlucht opengaat en iedereen zijn stoelen op straat zet: in de kastanjetuin bij het kasteel en voor het kleinste bistrootje.
Je ziet hier niet alleen fietsers, wandelaars, mensen op terrasjes en straatmuzikanten, er wandelt ook een groep mensen uit de middeleeuwen door de steegjes, langs de beekjes en soms zelfs over de begraafplaats.
canadastock/shutterstock.com
Rondleiding voor kinderen door Freiburg
Het is heel goed mogelijk dat op een zondag in Freiburg ‘Berthold III’ je pad kruist. Hij is te herkennen aan het vuurrode familiewapen op zijn groene tuniek. En als hij naar buiten gaat, dan doet hij dat niet zonder zijn hofhouding. Kleine schildknapen, die hij met houten zwaarden van het eigen merk heeft uitgerust, paraderen aan de zijde van sierlijk roze gesluierde jonkvrouwen.
Gehuld in een wijd zwart gewaad, een driepuntige steek op het hoofd en een lantaren in zijn hand pikt Hartmut Stiller van Historix-Tours zijn gevolg op aan het begin van de hangbrug naar de Stadtgarten. Tijdens een boswandeling gaan ze terug in het verleden naar de middeleeuwse Zähringerfamilie en hun woonplaats…
Af en toe kijkt hij even om, om dan vast te stellen: “Jullie zien er goed uit. Ik moet er altijd op letten, dat ik als vertegenwoordiger van de stad een goede indruk achterlaat.” De kinderen luisteren aandachtig als hij over zijn tijd vertelt, toen de jongste student nog maar zeven jaar oud was en de ergste straf voor kinderen dat ze geen wijn mochten drinken.
Heerser over de stad
“Ik heers over de stad”, heeft hij meteen aan het begin van de toer uitgelegd. ‘Heersen’ betekent ook dat hij voor zijn onderdanen zorgt. Zo ‘controleert’ hij of ze in de smalle paden naar de Münsterplatz geen zwijn tegen het lijf lopen en waarschuwt voor de wolven, die destijds niet zelden de weg van de Schlossberg afliepen naar de Herrengasse.
“Mijn grootvader, Berthold I”, vervolgt hij zijn uitleg over de stadsgeschiedenis, “was de meest invloedrijke heerser. Mijn vader, Berthold II, bouwde de burcht van de Zähringer en het kasteel Burghalden op de Stadtberg. Hij liet ook kloosters en kerken in het Zwarte Woud bouwen. Zelf heb ik samen met mijn broer Konrad deze stad gesticht.”
Ekaterina Pokrovsky/shutterstock.com
Waarom stroomt er water door Freiburg?
“Konrad had destijds het idee voor de kanaaltjes die dwars door de stad lopen en op hete dagen mensen en honden tot een verkwikkend voetbad verleiden. Maar ze waren eigenlijk voor iets anders bedoeld. Wie weet wat?” De kinderen hebben hierover een idee: “Om te blussen”, roept een dappere schildknaap. Ja, zo hadden ze snel water bij de hand als er in de oude stad met de dicht op elkaar gebouwde huizen brand uitbrak. Daarom was er in Freiburg nooit zo’n verwoestende brand, die – zoals dat in andere steden wel het geval was – de hele stad in de as legde.
Ridder Schnewelin en de draak
En, wie weet, klopt ook het verhaal over de moedige ridder Schnewelin. Die kroop in de holle tand van een reusachtige draak, die al een tijd de stad bedreigde. Hij stak het monster net zo lang totdat het beloofde de stad te zullen verlaten, mits hij hem van de verschrikkelijke pijn kon bevrijden.
Op de Münsterplatz, een vroegere begraafplaats waar tegenwoordig de grootste weekmarkt en de grootste ‘woonkamer’ van de stad is, vond de tandoperatie plaats. De draak huilde van de pijn en de tranen vloeiden uit zijn ogen en stroomden in beekjes door de stad. De Zähringer hebben overigens ook het munster van Freiburg gebouwd, die ze betaalden met het zilver dat ze in de bergen van het Zwarte Woud dolven. In één van de legendes is overigens te lezen dat ze überhaupt pas rijk waren na de vondst van zilver.
Een franciscaan die het buskruit uitvond
Wereldberoemd werd een man in monnikspij, voor wie op de Rathausplatz een monument is opgericht. Het is ook een Berthold, die onder de naam Berthold Schwarz de geschiedenis is ingegaan als de uitvinder van het ‘Schwarzpulver’, het buskruit. Volgens wetenschappers klopt dit verhaal echter niet. Op zijn hoofd zitten duiven en aan zijn voeten staan de parasols van een ijssalon. Hoge kastanjes zorgen voor schaduw en één van de bekendste beekjes baant zich hier een weg. Niet uitgesloten dat hier zomaar een figuur in monnikspij opduikt die perfect in deze entourage past. Omringd door gasten die aan zijn rondleiding deelnemen, vertelt hij met veel omhaal een verhaal, waarin hij de waarheid en legende vaker met elkaar verwisselt.
“Is hier nog iemand zonder aflaat?” vraagt de franciscaan op blote voeten en in een versleten habijt. Hij schudt zijn geldzakje driftig heen en weer voor de ingang van het toeristenbureau. Dadelijk loopt hij met zijn gevolg de Turmstraße achter het raadhuis in. Hij zal je vertellen dat hij in werkelijkheid Konstantin Anklitzen heet. Zijn carrière als pyromaan begon al in de kindertijd toen hij, beweert hij tenminste, het ouderlijk huis maar liefst zeven keer bijna in vlammen heeft laten opgaan. Hij spreekt kwaad over de dominicanen en wijdt nogal sarcastisch uit over de gewoontes in het klooster in ‘zijn’ –14e eeuw.
canadastock/shutterstock.com
Wijntradities
Hij was persoonlijk het meest gecharmeerd van de wijntradities: iedere monnik kreeg dagelijks een rantsoen van 4 liter van het kostelijke druivensap toebedeeld! Ook tegenwoordig nog is er geen gebrek aan wijn in de regio. De Badische wijndruiven groeien weelderig op de zonnige hellingen van de nabijgelegen Kaiserstuhl en het Markgräflerland. Zelfs midden in de stad gedijen de druivenstokken onder het Colombischlössle en in de buurt van de Stadtgarten.
De ‘monnik’ Berthold vertelt in de geplaveide straatjes van de oude binnenstad van Freiburg. Tussen de Turm- en Franziskanerstraße, Münsterplatz en Schwabenpoort kun je zijn verhalen uit vroegere tijden horen over wijn en andere thema’s. Het is heel bijzonder de vertellingen van deze kwaadsprekende kloosterbroeder aan te horen.
Weer terug op de Rathausplatz, precies voor het monument dat aan hem persoonlijk is gewijd, haalt onze ‘Berthold Schwarz’ de vijzel uit een vieze aardappelzak. Hij laat de stoffen zien waaruit het naar hem genoemde buskruit, het ‘Schwarzpulver’, zou zijn ontstaan…
Je krijgt spannende, griezelige en ook ongelooflijke verhalen te horen tijdens de stadsrondleidingen met de gestaltes, die even uit het verleden zijn overgekomen. Zo lijkt zelfs bij de warmte van de zomer een ijzig windje van de Schlossberg te waaien, door de mooie, kleine, oude steegjes van de stad Freiburg.
Genoeg zon
Ja, de bezoekers van deze stad worden tussen druivenstokken, heuvels en bergen van het Zwarte Woud geconfronteerd met de middeleeuwen. Op het dakterras van restaurant Skajo en de terrassen van de kastanjetuin van het Greiffeneckschlössle kun je genieten van een overweldigend uitzicht. Heerlijk dat je dan meestal ook nog in de zon kunt zitten. Als je daarna dan ook nog wat afkoeling nodig hebt, kan dat aan de oever van het riviertje de Dreisam, of je steekt net als alle andere zonaanbidders je voeten in het water van één of ander beekje, midden in de stad!
© Uellue/shutterstock.com
Ook hardlopend kun je de stad ontdekken. De meest stoere manier om dit te doen is tijdens de Freiburg Marathon. En ’s avonds? Dan heb je hier kunst- , toneel- en muziekvoorstellingen in cafés, of buiten als de zon meewerkt.
Zeker, de zonnestralen dienen niet alleen het welzijn van de mens en de wijn. Ze zijn een energiebron als de woonkamers van Freiburg zich naar buiten verplaatsen.
Informatie
Tourist Information am Rathausplatz
www.freiburg.de Hier kun je ook de WelcomeKarte waarmee 3 dagen gratis gebruik
gemaakt kan worden van het regionale openbare vervoer en de
Schauinslandbahn.
Een overzicht van de stadsrondleidingen: www.freiburg-kultour.de
