Water vrij! 6 Vochtig-vrolijke volksfeesten in Baden-Württemberg

1 maart 2024

Carnaval, schuttersfeest, Oktoberfest of havenfeest, in Duitsland heb je vast minstens zo veel volksfeesten als steden en gemeenten. In het ‘Ländle’ (zoals Baden-Württemberg wordt genoemd) staan er een paar helemaal in het teken van het water. We hebben zes natte volksfeesten voor jullie uitgezocht in Baden-Württemberg.

Tekst: Konrad Bender

Schwäbisch Haller Kuchen und Brunnenfest

Met gebak en bronnen heeft deze traditie in eerste instantie niet veel te maken. Want de roots van het Kuchen- und Brunnenfest in het plaatsje Schwäbisch Hall liggen in de zoutige geschiedenis van de stad. De Kelten wonnen al zout uit de grond in deze streek en in de middeleeuwen werd het verwijderen van het “witte goud” geperfectioneerd tot een echt ambacht. Dat ging wel gepaard met keihard werken, en om de zoutzieders in een goed humeur te houden moet dit feest in het leven zijn geroepen. De volgorde, kleding en dansformaties zijn allemaal onderworpen aan – het is tenslotte traditie – strenge regels. Het is overigens ook een traditie dat de vereniging van zoutzieders ieder jaar een verzoek aan de burgemeester richt om het feest überhaupt te mogen vieren. Maar tot nu toe heeft die het nog altijd toegestaan.

Duitse molendag, 20 mei 2024

Niet alleen in het ‘Ländle’, maar in de hele bondsrepubliek draaien op Pinkstermaandag de historische molenwieken in het rond tot je er helemaal duizelig van wordt. In het nog niet eens zo verre verleden was het beroep van molenaar uit vrijwel geen enkel dorp of gemeente weg te denken en in de plaatselijke molen werd het graan gemalen voor levensmiddel numero uno, het goede oude brood. Deze bewogen en doorgedraaide geschiedenis wordt herdacht op de Deutschen Mühlentag (duitse molendag) als veel historische gebouwen voor het publiek zijn opengesteld. In de regio Stuttgart is een wandeling door het toepasselijk genaamde Siebenmühlental haast een must, in het Schwäbische Wald lokt daarentegen de Glemsmühlenweg, die je ook op de fiets goed kunt bedwingen. En in Oberschwaben kun je langsgaan bij een van de meer dan 100 haltes op de Mühlenstrasse.

Tübinger Stocherkahnrennen, 30 mei 2024

Niet alleen in Venetië wordt gondelgevaren, ook in het Zwabische Tübingen. Maar hier staan niet de gondeliers aan de leiding, ofwel het roer, maar de leden van de studentenverenigingen van Tübingen. Op de platbodem die Stocherkahn wordt genoemd varen ze ontspannen over de romantische Neckar die midden door de stad stroomt. Daarbij geldt het parool “De stang blijft bij de man” want anders ga je als professionele ‘Stocherer’ snel overboord. Vooral op Sacramentsdag wordt het op de Neckar erg vol, als de jaarlijkse Stocherkahn-wedstrijd rond het Neckareiland wordt gehouden. Daarbij lokt voor de winnaars behalve roem en eer rijkelijk bier, de verliezers daarentegen moeten genoegen nemen met een halve liter levertraan. Gezondheid!

Ulmer Schwörmontag, 22 juli 2024

Een hele stad gaat zwemmen. En wel expres. Een keer per jaar, en wel op de een-na-laatste maandag in juli, stapt in de Donau-tweelingsteden Ulm en Neu-Ulm een groot deel van de bevolking de Donau in. Dan gaan de steden namelijk – gelijktijdig met de stadsfeestdag “Schwörmontag” – op in het traditionele “Nabada”. In het standaard Duits: “hinabbaden”. Hele vloten van rubberboten, vlotten en zogenaamde “Ulmer Schachteln” – platbodems typisch voor deze regio – worden stroomopwaarts te water gelaten om rustig de Donau af te drijven. Als je een heel bijzonder spektakel wil meemaken moet je alvast de datum voor 2025 (21 juli) noteren. Iedere vier jaar wordt die dag namelijk het “Fischerstechen” georganiseerd. Daarbij gaan meerdere boten als het ware met elkaar een toernooi aan, waarbij op iedere boot een “Stecher” (een harpoenier) staat met een met leer omwikkelde speer. Opdracht: de anderen het water in stoten. Wie als laatste blijft staan, wint.

Schwarzwalder Flöserei, zomer

Eeuwenlang heeft het Zwarte Woud geleefd van de houthandel. De stevige stammen uit het diepe, of beter gezegd hooggelegen middelgebergte werden over de kleinere rivieren verscheept tot de Rijn en vandaaruit tot aan de monding van de Noordzee, waar er prachtige schepen mee werden gebouwd. Bijzonder is dat de stammen tot reusachtige vlotten werden samengebonden die door moedige vlotters het hele eind werden gevaren. Om deze traditie te gedenken vinden iedere zomer op veel plekken in het Zwarte Woud vlottersfeesten plaats, waarbij de vlottersgilden laten zien wat ze kunnen. Bijvoorbeeld in de Monhardter Wasserstube in Altensteig.

Allenbacher Seeprozession, 7 juli 2024

Er zijn volksfeesten en volksevenementen die haast ongemerkt, gewoon uit noodzaak ontstaan. Zoals de Allenbacher Seeprozession. Deze kleine gemeente aan de oever van de Bodensee hoorde in de middeleeuwen bij het klooster Reichenau. Maar dat ligt op het eiland Reichenau. Hoewel de brave Allenbachers vanaf 1300 een eigen dorpskerk hadden – vanaf 1468 zelfs parochiekerk – moesten ze voor de belangrijke feestdagen oversteken naar het klooster om naar de mis in de heilige Petrus en Pauluskerk daar te gaan. Die traditie was in de 19^de eeuw afgebroken, maar in 1974 is hij nieuw leven ingeblazen. Een keer per jaar, op de eerste zondag van juli, gaat de gemeente nu op rijk uitgedoste boten op in een processie op het meer om een relikwie van het heilig bloed te vereren.

Tags: