Vele liters geneeskrachtig water, een curieuze kogelmolen en een meer dat gewoon verdwijnt: Baden-Württemberg heeft ontelbaar veel geheimen en verhalen te bieden die helemaal om het onderwerp water draaien! Wij hebben de zaak tot op de bodem uitgezocht en verklappen acht spannende feiten over Baden-Württemberg en het water!
Tekst: Susanne Jung-Klotz
Van het water je beroep maken: watergids in Baden-Württemberg
Rijn, Donau, Kocher, Jagst, Neckar of Rems: de ene rivier is in Baden-Württemberg nog spannender dan de andere. Tegenwoordig zijn er meer dan 140 opgeleide rivierexperts die hun kennis door willen geven. Ze nemen bezoekers mee op unieke expedities in sprookjesachtige waterwerelden, die verweven zijn met allerlei sagen en legendes. Bovendien hebben ze interessante kennis te bieden over de ecologie en ontwikkeling van de waterlopen. Of het nu in de stad is of op het land, bij grappige water-rally’s op op het leerzame bronnenbelevingspad, als je zo’n tour besluit te doen word je zelf een rivierexpert. Met een beetje geluk kom je daarbij zelfs de een of andere waterbewoner tegen.
Een zoete verstopplaats: de grottentunnels vanuit de Wimsener Höhle
De enige watergrot in Duitsland die je met een boot kunt bevaren ligt nergens anders dan in de Schwäbische Alb! De Wimsener Höhle, ook bekend als “Friedrichshöhle”, laat zich over een afstand van 70 meter verkennen met een kano, voordat de tunnel onder de grond verdergaat. Daarnaast verbergt hij nog een kostelijk geheim! Vanaf de herfst worden hier volgens traditie de “Höhlenstollen” van bakkerij Beckabeck in een kist opgeslagen. Alleen door de koele opslag en de hoge luchtvochtigheid behouden ze hun unieke aroma! Voor Kerstmis wordt het zoete gebak dan met een feestelijke handeling naar buiten getransporteerd en voor de verkoop vrijgegeven. Als je de ‘grottenstollen’ wilt proeven, kun je die maar het best vooraf bestellen, want het gebak is maar beperkt beschikbaar en bijzonder in trek!
© Reinhold Schumann
Adieu Donau: de Donau lekt weg bij Immendingen
De Donau is niet alleen een van de bekendste rivieren van Duitsland, hij is waarschijnlijk ook de rivier die de meeste vragen oproept. Neem bijvoorbeeld de discussie om de oorsprong van de waterloop! Terwijl de een zegt dat de Donau vanuit de Breg bij Furtwangen ontspingt, houden anderen vol dat het bij de Donaubach in Donauerschingen moet zijn. Soms verdwijnt de Donau zelfs gewoon! Bij dit in de hele wereld unieke natuurverschijnsel verzinkt het stromende water in het karstgesteente bij Immendingen en duikt dan als door een wonder 12 kilometer verderop in Aachtopf weer op. Als je over de uitgedroogde rivierbedding wilt wandelen, moet je tussen medio mei en september afreizen naar Immendingen. Met een beetje geluk ontdek je dan zelfs een of ander fossiel uit de oertijd.
© Adobe Stock / Markus Keller
Waarschijnlijk een record: de watervoorziening uit de Bodensee
De Baden-Württemberger duiden hun geliefde Bodensee aan als “Schwäbisches Meer”, Zwabische zee. Geen wonder, want het is niet alleen het grootste meer van Duitsland maar ook het grootste drinkwaterreservoir van Europa. Al meer dan 60 jaar voorziet het dagelijks ongeveer vier miljoen mensen in BaWü van water. Maar natuurlijk komt het water uit het meer niet zomaar uit de kraan! Eerst worden het in Sipplingen bij het watervoorzieningsbedrijf van de Bodensee bewerkt. Nadat het is gefilterd komt het door waterkracht en pompsystemen tot in het Odenwald! Daar heeft het overigens een hele week voor nodig, terwijl het water al na twee dagen in Stuttgart aankomt.
Spannend: normaal gesproken wordt water in onze contreien gewonnen uit grondwater, wat van de watervoorziening uit de Bodensee echt een zeldzaamheid maakt!
© Bodensee Wasserversorgung
Zo gewonnen, zo geronnen: de Eichener See
Wat de Donau kan, kan de Eichener See al lang. Telkens weer verdwijnt het water bij Schopfheim in het Zuidelijke Zwarte Woud, maar alleen om binnen een mum van tijd weer op te duiken. Maar in tegenstelling tot de Donau houdt het zich daarbij niet aan een seizoen. In plaats daarvan verschijnt de rivier telkens weer als het grondwater in het onderaardse grottensysteem van de Doline zich ophoopt. Dan wordt het tot wel twee à drie meter diep en bedekt het ongeveer 2,5 hectare. Het is dan ook geen wonder dat de wispelturige watervlakte allerhande geheimen verbergt. Zoals bijvoorbeeld het “levende fossiel”, ook wel bekend als Tanymastic lacunae. De melkwitte kreeft is een ware overlevingskunstenaar. Zijn eitjes overleven tot wel drie periodes van droogte en zelfs het spijsverteringskanaal van de vijanden die ze opeten. Als ze weer zijn uitgescheiden sluipen de diertjes er meteen weer vandoor zodra de Eichener See zich weer over de aarde ontfermt.
Maar pas op: het meer heeft al verschillende slachtoffers gemaakt.
© Adobe Stock / Kellermann Art
Op water gebouwd: fonteinmetropool Stuttgart
Stuttgart heeft meteen maar twee vrolijk-vochtige benamingen, waarvan een ‘stad aan de Neckar’ is. Terwijl de rivier niet eens door het centrum van de hoofdstad van Baden-Württemberg stroomt! Hij scheidt eerder de historische wijk Bad Cannstadt aan de rand van de stad van de rest van Stuttgart.
Maar de veel toepasselijkere naam is waarschijnlijk ‘de fonteinmetropool’. Dat verwijst ernaar dat zich hier in totaal meer dan 250 fonteinen en waterpartijen bevinden! Uit de meeste borrelt mineraal- en kuurwater op, om precies te zijn 500 liter per seconde. Daarmee komt Stuttgart wat het voorkomen van mineraalwater binnen Europa betreft net achter Budapest. Op zoek naar de oudste bron van de stad komen we terecht in Heslach. Hoewel dat al in het jaar 1343 voor het eerst werd vermeld, is het vrij onaanzienlijk en komt het maar zelden op de kaart van de bezienswaardigheden terecht. Veel geliefder is de Galatea-fontein uit de 19de eeuw. Het monument op de Eugensplatz wordt bekroond door een waternimf, die wordt omgeven door golven en dieren uit de zee. Wie meer over de mooie fontein wil weten, moet een fonteinrondleiding door de binnenstad van Stuttgart boeken.
Curieus: bijzondere liefhebbers kunnen zelfs ‘Brunnen-Pate’ (bronnenpeetouder) worden.
© Adobe Stock / fineart Panorama
Een paradijs voor romantici: de Freiburger Bächle
Voor verfrissing in de universiteitsstad Freiburg zorgen de Bächle. Dit netwerk van kleine kanalen doorkruist de stad al vanaf de twaalfde eeuw. Destijds dienden de geplaveide stroompjes voor de aanvoer van gebruiks- en bluswater. Tegenwoordig hebben de vanuit de Dreisam gevoede waterlopen een cultstatus bereikt! Hier wordt bijvoorbeeld ieder jaar de amusante Bächlebootrace georganiseerd, waarbij de bontgekleurde houten bootjes tegen elkaar op scheuren. Daarnaast worden de Bächle voortdurend schoongehouden door ‘Bächleputzern’ (Bächleschoonmakers). Die vlijtige Freiburgers bieden zelfs een rondleiding aan waarbij je meer te weten komt over deze curieuze beroepsgroep en hun werk.
Good to know: als je per ongeluk in een Bächle stapt, moet je goedschiks of kwaadschiks trouwen met een Freiburger of Freiburgerin. Althans, dat wil de sage.
© TMBW / Christoph Düpper
Kogelronde waterschatten: de Kugelmühle Neidlingen
Koffiemolens, watermolens en graanmolens kennen we allemaal, maar een kogelmolen? Maar er staat echt een van de laatste exemplaren in zijn soort in het mooie Neidlingen. Stenen uit de regio, waar natuurlijk marmer voorkomt, worden hier omgevormd tot glanzende, gladde kogels. Het marmer ziet er bijna gewichtloos uit als het in het ruisende water rondwentelt. Als het dan geslepen is toont het gesteente uit de Jura zich in zijn volle pracht. De unieke kogels laten wonderschone patronen in alle kleuren zien! De stenen worden gebruikt als knikkers, geluksbrengers of als decoratie. Bij een klein uitstapje kun je behalve de mooie molen ook de kogelwerkplaats met museum bezoeken.
Onze tip: ook in de winter is een bezoek de moeite waard, als de molen wordt opgesierd door betoverend glimmende ijsformaties.
