Een duik in het Grote Stechlinmeer

Als je denkt aan duiken in Duitsland en je hebt de Noord- en Oostzee voor ogen, dan klinkt dat niet zo naar helder water en goed zicht. De vele meren die het land rijk is zijn dan aantrekkelijker. In het Grote Stechlinmeer bijvoorbeeld zijn er onder het wateroppervlak soms exotische dingen te ontdekken!

Tekst: Stefan Weißenborn

Hij is meer dan duizend keer gedoken: Ralf Zichert weet waar hij over spreekt. Anders dan de meeste hobbyduikers duikt hij liever niet in tropische zeeën. In plaats van in een flinterdun neopreen pak hijst hij zich met veel moeite in zijn droogpak. Zichert duikt namelijk liever in een meer en die zijn kouder.

Vroegere DDR-gebouwtjes als basis

Ralf Zichert is een van de eigenaren van de duikbasis aan het Grote Stechlinmeer in Brandenburg, dat vanaf de kant bekeken al in zijn boek ‘Der Stechlin’ door Theodor Fontane fascinerend werd gevonden. De basis is ondergebracht vlak bij de oever in de barakken van het vroegere DDR ‘Gesellschaft für Sport und Technik (GST)’ in de buurt van het plaatsje Neuglobsow. De platte gebouwtjes zien er in tegenstelling tot het oude beukenbos eromheen triest uit en zijn alleen voor historici misschien nog het bekijken waard.

Het Stechlinmeer is net een aquarium

Op deze zonnige dag aan het begin van de zomer is er een groep scubadivers uit Berlijn aanwezig. Ook zij trekken op hun gemak hun droogpakken aan; het water heeft een temperatuur van slechts 16 graden en dieper in het water nog minder. De seals worden met talkpoeder ingewreven en de flessen samen met het trimvest op de rug gehesen. De kikvorsmannen waggelen met hun duikbrillen in de hand de korte bosweg af naar het smalle zandstrandje.

Stefan Weißenborn

Denise is enthousiast: “Het Stechlinmeer is net een aquarium.” Ze is hier niet voor de eerste keer en weet uit ervaring dat het meer één van de schoonste in Duitsland is en je meestal goed zicht hebt. Vanwege de uitstekende waterkwaliteit heeft het Leibniz-instituut voor Waterecologie en Binnenvisserij hier een laboratorium.

Ontmoeting met snoek of houting

Terwijl in het Stechlinmeer baarzen, blankvoorns, karpers of palingen voor je ogen opduiken, is de ontmoeting met één van de grootste roofvissen ter plaatse, de snoek, ook niet helemaal onwaarschijnlijk. Het is echter vrijwel uitgesloten dat je de bekende houting te zien krijgt, de vis die lang na de dood van de schrijver in de streek de bijnaam ‘Fontane-Maräne’ kreeg. Volgens visser Böttcher die voor bezoekers aan de oever van het meer een kleine uitspanning heeft, leeft de smakelijke consumptievis op een zeer grote diepte. Het Stechlinmeer is op sommige plaatsen wel 70 meter diep.

Stefan Weißenborn

Paradijs voor duikers

Het 25 vierkante kilometer grote meer is weliswaar één van de beste duikplaatsen in Duitsland, maar bij lange na niet de enige. Ralf Zichert was al in het Werbelinmeer onderweg met lood en fles en ook het Bodenmeer in Beieren is volgens hem een aanrader. In het Kreidemeer in Nedersaksen, een vroegere krijtsteenafgraving voor de cementindustrie, kunnen duikers naar oude transportbanden, silo’s of bruggen duiken. Ook ligt hier het wrak van een sportvliegtuigje en kunnen enkele auto’s worden ontdekt. Het zicht is bij mooi weer soms meer dan 20 meter. Voor een binnenwater in Midden-Europa is dat een topwaarde.

Bezienswaardigheden onder water

Onderwater-industrieromantiek in de vorm van oude apparaten en installaties kun je ook ontdekken in de Großer Teich Torgau (letterlijk vertaald de ‘Grote Vijver Torgau’) bij Wildschutz in Saksen of in het Kulkwitzer Meer bij Leipzig, een gecultiveerde voormalige bruinkoolafgraving. In het afgegraven meer Diez bij Limburg aan de Lahn zijn de bezienswaardigheden zelfs met een touw verbonden zodat de duikers ook de attractie in het midden van het meer, een oude VW Kever, niet zullen missen. Soms gelden er voor de duikers beperkingen; het kan bijvoorbeeld zijn dat slechts een maximum aantal duikers tegelijk wordt toegelaten. In het Stechlinmeer mogen de scubaduikers alleen in een bepaalde zone komen, omdat de rest van het meer en de omgeving beschermd natuurgebied zijn.

Stefan Weißenborn

Duiken in binnenwateren

Er zijn principiële verschillen tussen het duiken in binnenwater en in zee. Omdat het drijfvermogen van zoet water geringer is dan dat van zout zeewater, zinkt een duiker makkelijker en heeft daarom minder gewicht nodig in zijn loodgordel. Frank Ostheimer van de bond voor Duitse sportduikers (Verband Deutscher Sporttaucher, VDST) wijst op nog een belangrijk verschil: “Bijna alle binnenwateren in Duitsland zijn ook in de zomer koudwaterduikgebieden.”

Koudwaterduiken

Kenners spreken over koudwaterduiken als het water 10 graden Celsius of kouder is. Dat is bij gebruikelijke duikdieptes vaak het geval, ook als de lucht een paar meter hoger zomerse temperaturen heeft. Dit betekent dat je je altijd voldoende tegen de kou moet beschermen. Een duiktechnische oplossing is het duiken met een gescheiden ademsysteem, waarbij Ostheimer tevens adviseert een dikker neopreen of droogpak te dragen, dat voldoende tegen de kou beschermt. Als het water 16 graden warm is, zoals het Stechlinmeer vandaag, is een pak van 7 millimeter dik genoeg.

Het beste duikseizoen

Tijdens de duik in het Stechlinmeer verschijnen alleen een paar blankvoorns en ook een school rietvoorns glipt door de als in een vertraagde film wuivende waterplanten. Maar dan duikt daar uit het niets toch nog een reusachtige snoek op, die zich op de zandbodem schuilhoudt en met grote ogen om zich heen kijkt. Wie zich wil laten overtuigen van de kwaliteiten van het meer, moet eigenlijk niet in het voorjaar of de herfst komen, omdat dan het jaargetijde wisselt en het zicht door de vele zwevende deeltjes in het water aanzienlijk gereduceerd wordt – soms minder dan 1,5 meter.

Voor de gepassioneerde duiker Zichert is dat geen belemmering. Als de pakken van Denise en de andere leden van de Berlijnse sportduikers op rekken aan de barakken te drogen hangen en de barbecue is aangestoken en menig bierflesje met een plop is opengetrokken, slentert Zichert opnieuw naar de oever. In duikpak natuurlijk.

Stefan Weißenborn

Informatie

Tourist Information im Glasmacherhaus: www.stechlin.de. Bij het toeristenbureau krijg je o.a. informatie over de 17 km lange wandelweg langs de oevers van het Stechlinmeer. Het Naturparkhaus organiseert wandelingen met een gids (www.naturparkhaus.de).

Duiken

Tauchbasis Stechlin www.tauchbasis-stechlinsee.de  Eén duik (incl. flesvulling en uitrusting) kost € 27,50 excl. basiskosten van € 5.

Bereikbaarheid

Met de trein vanaf Berlin-Hauptbahnhof naar Fürstenberg (Havel), dan met bus 839 tot Neuglobsow (ca. 1,5 uur). Met de auto vanaf Berlijn over de B96 naar Gransee verder over de L222 of L15, ca. 100 km.

Bootverhuur

Op het meer zijn motorboten verboden. Roeiboten, kano’s, kajaks zijn van april tot oktober te huur bij Bootsverleih Stechlin, www.bootsverleih-stechlin.de. Hier kun je ook deelnemen aan een sup-tour met gids.

Eten en drinken

Vers gevangen vis uit het meer, ook houting, kun je in het seizoen van mei tot oktober van vrijdag tot zondag, 11 tot 17 uur, direct bij de vissersfamilie Böttcher aan het meer eten (www.fischerei-stechlinsee.de), net als in het pension Fontanehaus in Neuglobsow (www.fontanehaus.com). Restaurant Luisenhof in Stechlin serveert de degelijke Duitse keuken en wildgerechten (www.luisenhof-stechlin.de).

Overnachten

Eenvoudige, gunstig geprijsde accommodatie vind je bij de duikbasis (www.tauchbasis-stechlinsee.de). Luxer en ook vlakbij het meer ligt midden in het bos Villa am Stechlin. Tweepersoonskamer incl. ontbijt vanaf € 185. www.villa-am-stechlin.de.