Regensburg is een van de meest bruisende, jongste en speelse steden van Duitsland. Boude bewering? Dat dacht auteur Harald Braun van Funky Germany ook, tot hij er voor het eerst heen reisde.
tekst: Harald Braun
Ik houd nu eenmaal van tegenstellingen. Op onze eerste dag in de middelgrote stad in Beieren friemelen op de vroege avond een hoop mensen voor de idyllische magazijnen en opslagschuren van Regensburg. Ze nippen aan een Apérol Spitz of andere Instagrammable drankjes van de verheven hogeropgeleiden en kijken daarbij naar een paar jonge acrobaten, die met spectaculaire flickflacks en naakte bovenlijven net doen alsof ze Brooklyn op zijn kop zetten.
© Sabine Braun
Intussen drommen een paar honderd meter touwladder verderop mensen samen voor een podium op de Bismarckplatz. Hier vindt net een meerdaags muziekfestival plaats, midden tussen twee classicistische bouwwerken die tot de landmarks van Regensburg worden gerekend. Aan de zuidrand van het plein staat het Präsidialpalast, waar vroeger de Franse ambassade zat. Aan de noordkant ligt het niet minder chique Regensburger Theater.
Regensburg: stad met de grootste kroegendichtheid van Duitsland
In dit zonnige weekend in Regensburg is er een intense reuring. Overal feestende mensen, restaurants met terrassen, biertuinen. Als je de reclame voor zichzelf van de Regensburgers moet geloven, heeft de stad de grootste kroegendichtheid van Duitsland. Als je door de middeleeuwse straatjes in de oude stad wandelt, lijkt dat geloofwaardig en op zijn minst geen bluf. Overal staat en zit men hier in en voor uitnodigende bars, restaurants en andere horecagelegenheden.
© Sabine Braun
Opvallend is de diversiteit van het publiek. Naast de vele studenten geniet ook een groot aantal oudere inwoners van de verlokkingen van de gastronomie van Regensburg. Voor het populaire Café Bar in de Gesandtenstraße gaat het er bijzonder gezellig aan toe, en op de Bismarckplatz laat de culturele bohème van de stad zich op de rand van een schilderachtige fontein het Thurn & Taxis-pils van de stad serveren.
© Sabine Braun
Als ik Thomas Gottschalk zou zijn, zou ik beweren dat het leven hier bruist als een dolle, maar die ben ik gelukkig niet, eerder een meestal nogal sceptische tijdgenoot als het om een gestylede hype gaat. Maar dat is het hier, dat moet ik toegeven, echt niet. Als ik bij toeval in een drukke passage met diverse bars en clubs zelfs een kroeg ontdek die met allerlei fan-prullaria St. Pauli in het zonnetje zet, ben ik om: Regensburg is echt anders.
© Sabine Braun
Een vijfde van de inwoners van Regensburg studeert
Regensburg combineert op vele manieren wat op het eerste gezicht niet bij elkaar hoort. De oude stad bijvoorbeeld, die in 2006 met zijn duizend monumenten tot UNESCO Werelderfgoed werd uitgeroepen, wordt door opvallend veel jonge mensen bevolkt. Ze zitten graag pal aan de oevers van de Donau of ze zorgen voor een frisse, levendige noot voor de prachtige herenhuizen van de stad.
© Sabine Braun
Regensburger heeft een kleine 160.000 inwoners, waaronder meer dan 30.000 studenten. Bijna een vijfde studeert, leeft en feest in de Beierse metropool. Dat is bepalend, zowel sociaal als cultureel.
© Sabine Braun
De beroemde Steinerne Brücke (stenen brug) bijvoorbeeld, is een speelplaats waarop iedereen zich thuis voelt. Als kunsthistorisch zwaargewicht is het een van de landmarks van de stad en in de 12de eeuw gold hij zelfs als wereldwonder. Over een lengte van 315 meter verbinden 15 bogen en 14 pijlers de oude stad met de net zo idyllische wijk Stadtamhof. Met als visuele bijvangst het
schilderachtige Donauinsel (Donau-eiland) aan de voet van de brug. Dat vormt al met al een panorama dat eruitziet alsof het is gegenereerd door een kitsch-AI.
Het Teckelmuseum in Regensburg
“Wij zijn het meest succesvolle museum in Regensburg”, beweren Sepp Küblbeck en Oliver Storz. Ze lachen erbij op een manier die ze in Beieren vermoedelijk een beetje gschnappig zouden noemen (uit de hoogte). En het is ook nogal een gedurfde bewering, als je er over nadenkt, maar niet helemaal onterecht.
© Sabine Braun
Hun “eerste en enige teckelmuseum ter wereld” trekt sinds de opening in het voorjaar van 2023 tenslotte iedere dag meer bezoekers dan het overzichtelijke aantal ruimtes in de Altstadt van Regensburg aan zouden kunnen. De rij is in elk geval soms langer als voor het Haus der Bayerische Geschichte, op hemelsbreed een kilometer afstand. Dat zeggen beide exploitanten tenminste.
Nou. De vergelijking tussen het 2500 vierkante meter grote prestigieuze gebouw aan de oever van de Donau, dat ook pas in 2029 werd geopend, en het gezellige teckelgebouw in de Weißen-Hahnen-Gasse klinkt wel een beetje gewaagd. Maar Küblbeck en Storz lachen om die tegenwerping. Goedgehumeurd leiden de twee bloemisten, die het museum na vijf jaar uit Passau naar Regensburg overbrachten, ons door hun amusante tentoonstelling: 10.000 teckelobjecten moeten hier bij elkaar zijn gebracht. Van de curieuze Wackeldackel (knikkende teckel) tot cultuurhistorische folianten en van Waldi, de olympische mascotte van München 1972 tot sterrenfoto’s van Romy Schneider met haar teckel op de arm.
© Reporter Harald Braun im Dackelmuseum | Sabine Braun
Over de morele voedingswaarde van het museum kun je twisten, maar amusant is dit dwarse allegaartje in elk geval wel. En dat is in een stad als Regensburg al heel wat waard. “Mei, des is doch liab” (Tsjee, dat is toch lief!) rechtvaardigt een dame uit Tutzing haar bezoek aan de wereld der krombenigen. Ze is naar Regensburg gekomen om bij haar studerende zoon eens poolshoogte te nemen. Gaat ze ook naar het Haus der Bayerische Geschichte? “Dat afschuwelijke ding? Zeker niet!”
In de afkeuring van het reusachtige museum op de Donaumarkt staat ze zeker niet alleen. Het gebouw van de Frankfurter architect Stefan Traxler polariseert. In de Regensburger Stadtzeitung betitelde men het simpelweg een afzichtelijk blok beton. En inderdaad, tot het lieflijke decor van de waarschijnlijk best behouden gebleven oude stad van Duitsland verhoudt het museum zich als een zwarte schoenendoos tot een kleurig heksenhuisje.
© Sabine Braun
Bezienswaardigheden in Regensburg
De vrijetijdswaarde van Regensburg is aanzienlijk. De “noordelijkste stad van Italië” (eigen waarneming!) beschikt naast het goede humeur van zijn bevolking over talrijke bezienswaardigheden met een heel divers karakter.
Dat bijvoorbeeld bij het beroemde koor de Regensburger Domspatzen ook een prachtige Dom hoort, zal geen grote verrassing zijn. De gotische St. Petrusdom is voor veel bezoekers dan ook de eerste plek in de stad die ze binnenlopen.
© Sabine Braun
Op de voet gevolgd overigens door een landmark van, nou ja, culinaire aard: de Historische Wurstkuchl ligt sinds meer dan 500 jaar pal naast de Steinerne Brücke en mag zich vooral onder toeristen verheugen over een grote populariteit. Bij het hoogwater van 2023 werd ook de Wurstkuchl getroffen, maar intussen is hij allang weer open.
Het standaardgerecht wordt geserveerd op biertuintafels: braadworst met zuurkool op zoete honing (maar, een waarschuwing vooraf: de prijzen zijn hier creatief). Na de smulpartij lukt het de overdadig gevulde gast nog net een paar meter verderop bij de aanlegsteiger van de Regensburger
scheepsvloot in een van de chique witte cruiseschepen van de firma Klinger te stappen. Een excursie met een boot hoort in Regensburg namelijk tot het standaardprogramma, dat ik mezelf ook niet wilde ontzeggen: een keer op de mooie blauwe Donau ronddobberen.
© Sabine Braun
Temeer omdat ook de Donaulimes in het jaar 2021 de status kreeg van UNESCO Werelderfgoed. Dat geldt in de eerste plaats voor speciale plekken, die langs de loop van de Donau liggen en behouden zijn gebleven uit de Romeinse tijd. Voor Regensburg zijn dat onder meer de vestingmuren met de Porta Praetoria en enkele delen van de grote begraafplaats bij de Kumpfmüller Brücke.
Maar hoe belangrijk zo’n eerbewijs ook moge zijn voor de historici en de UNESCO-fans: met een boot op een ongeveer een uur durende “Strudelfahrt” meevaren (elf euro) is ook afgezien daarvan een heel goed idee. Als je er de tijd voor neemt, kun je je op de Donau ook meteen naar het Walhalla laten overzetten (heen en terug 18 euro). De imposante classicistische ‘Hall of Fame’ hoog boven de Donau werd ooit door koning Ludwig I opgericht en is waarschijnlijk met afstand de bekendste bezienswaardigheid van Regensburg en omgeving. Vanaf de aanlegsteiger tot de top van het Walhalle staat de bezoeker een klim van 15 minuten te wachten, maar die inspanning wordt beloond met een grandioos uitzicht en 52 chique zuilen.
© Sabine Braun
Natuurlijk zijn er in Regensburger ook een paar celebs. Gloria von Thurn und Taxis, ooit een schelle punkster met een neiging tot ondoordachte opmerkingen, leeft na de dood van haar Prins Johannes nog altijd in Schloss Emmeram in Regensburg. Het statige gebouw is met zijn museum, een festival en zijn kerstmarkt van groot belang voor het toerisme in de Oberpfalz. Rondleidingen door het met 500 kamers grootste door een particulier bewoonde kasteel van het land zijn mogelijk van donderdag tot zondag en op feestdagen tussen 11 en 16 uur, en ook de moeite waard.
De beroemde klanten van de “hoedenmaker bij de Dom”
Maar het zou een misser zijn om alleen de gangbare bezienswaardigheden van Regensburg in ogenschouw te nemen. Sinds een paar jaar hebben de toeristische autoriteiten van de stad Regensburg een zogeheten “Handwerkspaziergang” ingevoerd (“ambachtelijke wandeling”), geheel in de traditie van de middeleeuwen, toen het vakmanschap van Regensburg ver buiten de stadsgrenzen bekend stond.
Daarbij ligt het zwaartepunt op eenmanszaken met een manufactuur-karakter zoals het creatieve Carakess waar Claudia Flügel-Eber kunstige kralenbuidels stikt en zelfs een klein museum – met café – uitbaat. Origineel is ook de verkoopruimte van borstelmakerij Ernst in de Glockengasse die net zo authentiek ingericht lijkt als een nostalgische apotheek in een film, maar die echt al sinds 1894 in precies deze ambiance alles te bieden heeft wat je kunt gebruiken voor het reinigen van lijf en huis. Meer glamorous gaat het toe bij de Hutmacher am Dom, want hier zetelt Andreas Nuslan als hoedenmaker van de sterren: Johnny Depp droeg in de nieuwe verfilming van Alice in Wonderland een van zijn hoeden, en ook vorstin Gloria is een van zijn klanten.
© Sabine Braun
“Handwerk hoort gewoon bij Regensburg”, zegt ook Gerhard Küffer, die in zijn keramiekatelier direct aan de Donau in de Goldene-Bären-Straße werkt. Zijn objecten zijn kleurrijk en perfect gevormd, wonderlijk en hartelijk de meester zelf, die in Regensburg als keramist al tientallen jaren naam heeft gemaakt.
© Gerhard Küffer | Sabine Braun
Als je iemand zou moeten aanwijzen die Regensburg in de wereld op gepaste wijze zou kunnen vertegenwoordigen, dan zou Küffer een perfecte keuze zijn. Een barokke persoonlijkheid die guitig uit zijn ogen kijkt en die geen traditioneel pleziertje uit de weg gaat, en daarbij het contact met de jeugd en de trends onder de jongere generatie nooit uit het oog verliest. Deze originele figuur wordt in zijn werkplaats uitsluitend door jonge vrouwen omringd, die onder zijn supervisie het ambacht van keramist leren. “Ik ben verliefd op het leven in Regensburg en mijn atelier”, zegt hij en strekt met handen uit naar het tafereel voor zijn deur: de Donau, de Dom en de vele jonge mensen.
Het is inderdaad waar, wat de bekende Duitse journalist Wolfgang Röhl ooit schreef over Regensburg: “Oude muren, jong volk, een rivier – altijd een goede mix. Regensburg is een stad waar alles klopt.” Maar Regensburg is ook een stad die verrast. Zo vindt hier sinds een paar jaar de grandioze jonge designbeurs Dilly Dally plaats, vanaf november 2024 weer in de curieuze RT-Turnhalle uit de jaren 1920. De naam zegt het al. En als je nu (net als ik in het begin) een beetje glazig voor je uit kijkt omdat je niet weet wat “Dilly Dally” überhaupt betekent, moeten we het verklappen: de uitdrukking staat voor tijd verspillen, voor lanterfanten. En dat is echt het best wat je in een heerlijke stad als Regensburg kunt doen.
